Laktoferyna – jak wspierać odporność dziecka?

Laktoferyna

Wraz z początkiem roku szkolnego i przedszkolnego zaczyna się okres wzmożonych infekcji. Wiele mam jeszcze przed tym okresem gorączkowo zaczyna przeszukiwać internet w poszukiwaniu informacji o tym czy w ogóle da się zapobiegać infekcjom i jak wspierać odporność dziecka. Wykorzystują to oczywiście producenci niezliczonych środków, które w “magiczny” sposób mają sprawić, że dziecko przez całą zimę nawet nie pociągnie nosem… Ale często te produkty są bardzo drogie a ich najsilniejszą stroną jest ich marketing, a nie działanie.

Prawda jest taka, że w walce z infekcjami nie ma remedium, które zadziała w 100%. To jak poszukiwanie Świętego Graala 😉 Ale są rzeczy, o które możesz zadbać i dzięki którym Twoje dziecko nawet jeżeli “złapie” infekcję, to będzie przechodziło ją łagodniej.

Jakiś czas temu na moim instastory wspominałam wam, że właśnie w okresach wzmożonych infekcji stosuje na sobie i na swojej rodzinie laktoferynę. Kompletnie o tym zapomniałam do momentu, aż jedna z was poprosiła mnie o więcej informacji na jej ten temat. To była właśnie inspiracja do stworzenia tego posta.

Czym jest laktoferyna (LF)?

To białko, a konkretniej glikoproteina, która naturalnie wydzielana jest przez wiele narządów naszego ciała i komórki nabłonkowe błon śluzowych. Największa jej koncentracja znajduje się w mleku początkowym ssaków czyli siarze, ale występuje również w łzach, wydzielinie oskrzeli, wydzielinie pochwy, nasieniu, produkuje ją również trzustka, nerki i wątroba. 

Ta, którą możemy kupić w aptece produkowana jest z mleka bydlęcego – i stosowana jest jako suplement diety.

Naturalnie poziom LF w organizmie ludzkim wzrasta w stanach zapalnych. Wtedy również wzrasta na nią zapotrzebowanie.

Ze względu na swoją budowę cząsteczkową ma zdolność wiązania żelaza, co nadaje jej wiele bardzo ważnych funkcji w organizmie.

Działanie LF

Do tej pory nie zbadano wszystkich mechanizmów działania tego białka, ale uważa się, że dzięki swojej budowie – a konkretnie N-końcowemu fragmentowi – ma zdolność do wchodzenia w interakcję ze strukturami powierzchniowymi bakterii, grzybów i wirusów skutecznie utrudniając im działanie.[3,4]

Ta integracja laktoferyny z błonami komórkowymi bakterii powoduje ich uszkodzenie i lizę (czyli rozpad) komórki.

Co ciekawe – laktoferyna działa wybiórczo, bo niszczy wyłącznie patogenne drobnoustroje, a nie narusza bakterii probiotycznych – tych dobrych, które są elementem zdrowej mikroflory jelitowej.

Drugim mechanizmem, w którym laktoferyna przeciwdziała infekcjom, jest jej zdolność do wiązania żelaza. Żelazo jest niezbędnym składnikiem do rozwoju prawie wszystkich bakterii. Laktoferyna wiąże żelazo, zabierając tym samym pożywkę bakteriom, które dzięki niemu mogłyby się namnażać – jest to tak zwane działanie bakteriostatyczne. [5]

W przypadku wirusów (adeno-, rota-, polio-, enterowirusu) działanie laktoferyny polega na łączeniu się z receptorami w komórkach gospodarza, co automatycznie blokuje namnażanie się wirusa w komórkach i nie dopuszcza do zakażenia albo na wiązaniu z cząsteczką wirusa.

Jednym z równie skutecznych działań laktoferyny jest aktywacja makrofagów i nasilenie fagocytozy, czyli procesu w którym giną poddane niemu organizmy chorobotwórcze. [4]

Laktoferynie przypisuje się również działanie przeciwpasożytnicze dzięki wyżej wymienionym mechanizmom działania. 

Jak się okazuje, jest bardzo ważnym elementem odporności nieswoistej, pełniącej pierwszą linię obrony przed patogenami. Na powierzchni komórek układu immunologicznego występują receptory LF, dzięki którym w razie potrzeby są one aktywowane (makrofagi i komórek NK).

Poprzez wpływ na dojrzewanie limfocytów T i B ma ogromy wpływ na działanie odporności swoistej.

Laktoferyna poprzez wpływ na układ immunologiczny prowadzi do zmniejszenia syntezy cytokin prozapalnych (TNF-alfa, IL-6, IL1-beta) i zwiększa wytwarzanie cytokin przeciwzapalnych (IL-10) a to wszystko prowadzi do łagodzenia stanów zapalnych w organizmie.

Co ciekawe – obecność laktoferyny korzystnie działa przy leczeniu antybiotykami, ponieważ działa z nimi synergistycznie, czyli nasila ich działanie i powoduje, że są bardziej skuteczne. Ponadto poprzez swoje działanie bakteriostatyczne powoduje, że bakterie poddane antybiotykoterapii mają mniejszą skłonność do uodparniania się na dany antybiotyk, przez co w późniejszych terapiach dany lek jest równie skuteczny.

Podsumowując – laktoferyna ma działanie:

-przeciwbakteryjne i bakteriostatyczne

-przeciwwirusowe

-przeciwgrzybicze

-przeciwpasożytnicze

-przeciwnowotworowe

-przeciwzapalne

-immunomodulujące

Laktoferyna a mleko mamy

Jak już wcześniej pisałam, laktoferyna naturalnie występuje w mleku mamy. Największe jej stężenie jest w siarze, czyli mleku początkowym, tuż po urodzeniu (ok. 7g/l), a najwięcej znajduje się w mleku początkowym kobiet, które urodziły przedwcześnie.

To jest też ważna informacja – dzieci urodzone przedwcześnie potrzebują tego białka więcej, i jak się okazuje, suplementacja laktoferyną dzieci przedwcześnie urodzonych istotnie zmniejsza częstotliwość występowania martwiczego zapalenia jelit, które u takich maluszków stanowi ogromne zagrożenie życia.

Mleko dojrzałe zawiera jej mniejsze ilości (1g/l). [6]

Lektoferyna jest szczególnie ważna dla funkcjonowania organizmu dziecka, bo działa immunomodulująco (pozwala na dojrzewanie układu odpornościowego) i przeciwdziała infekcjom a także, jak donoszą badania, jest głównym źródłem żelaza w pierwszym okresie życia.

Ważne jest również, że laktoferyna w mleku mamy nie zanika. Jest obecna cały czas, bez względu na długość karmienia, przez co pomaga we wchłanianiu żelaza na późniejszym etapie przy rozszerzaniu diety dziecka po 6 miesiącu życia. A wiemy, że głównym powodem dla którego należy rozszerzać dietę niemowlakowi jest właśnie kończące się zapasy żelaza, które należy uzupełniać z dietą. 

Ważną informacją dla mam jest też to, że zgodnie z wynikami badań klinicznych największą korzyść z suplementacji tym białkiem mają dzieci karmione mieszanką mlekozastępczą. U dzieci karmionych naturalnie suplementacja laktoferyny może zmniejszyć wchłanianie żelaza, ale dobra informacja jest taka, że te dzieci nie potrzebują suplementować tego składnika bo dostają to co najlepsze czyli przeciwciała i laktoferynę z mlekiem mamy.[7]

Laktoferyna w ciąży 

Nie byłabym sobą, gdybym nie odniosła się do stosowania laktoferyny w ciąży. Zgodnie z badaniami LF stosowana jako suplement u kobiet w ciąży jest nie tylko bezpieczna, ale wspomaga również leczenie niedokrwistości u kobiet ciężarnych z anemią.[1] Biorąc pod uwagę również to, że w ciąży układ odpornościowy jest słabszy, stosowanie doustne laktoferyny daje bardzo dobre efekty w poprawie odporności i może być stosowane  w ramach profilaktyki chorób.

Takie działanie właśnie wykazało badanie, w którym zanotowano, że podawanie LF dorosłym daje podobny efekt prewencyjny jak wykazują szczepienie przed okresami największego zagrożenia grypą.[2]

Dlatego, drogie przyszłe mamy – jeśli chcecie wspomóc swój organizm przed tym najgorszym okresem chorobowym lub w czasie choroby, koniecznie zapytajcie swojego lekarza prowadzącego o laktoferynę. 

Laktoferyna przeciwskazania

Ulotki preparatów z laktoferyną mówią o przeciwwskazaniach dotyczących stosowania w przypadku występowania jakichkolwiek  nadwrażliwości na składniki występujące w preparacie.

Dlatego ważne jest, że jeżeli masz np. nadwrażliwość lub alergię na białka mleka krowiego, abyś znalazła preparat z czystą laktorefyną, nie zanieczyszczoną białkami krowimi.

A ponieważ na rynku tych preparatów jest sporo wiec z pewnością znajdziesz coś dla siebie.

Ten post nie jest sponsorowany! Dodam też, że nie powinien być odbierany jako porada lekarska, a jeśli planujesz wdrożyć w życie moje wskazówki –  z pewnością powinnaś konsultować to z lekarzem.

źródła:

https://www.smartpharma.com.pl/smart-wiedza/laktoferyna-glikoproteina-o-duzym-potencjale-terapeutycznym

[1] Paesano R, Pietropaoli M, Berlutti F, Valenti P. Bovine lactoferrin in preventing preterm delivery associated with sterile inflammation. Biochem Cell Biol. 2012;90:468-475.

[2]Siqueiros-Cendon T, Arevallo-Gallegos S, Iglesias-Figueroa BF, Garcia-Montoya IA, Salazar-Martinez J, Rascon-Cruz Q. Immunomodulatory effects of lactoferrin. Acta Pharm Sin. 2014;35:557-566.

[3] Jenssen H, Hancock REW. Antimicrobial properties of lactoferrin. Biochimie 2009;91:19-29.

[4] Garcia-Montoya IA, Siqueiros-Cendon T, Arevalo-Gallegos S, Rascon-Cruz Q. Lactoferrin a multiple bioactive protein: An overview. Biochim Biophys Acta 2012;1820:226-236.

[5]Artym J. Udział laktoferyny w gospodarce żelazem w organizmie. Część II. Działanie przeciwmikrobiologiczne i przeciwzapalne poprzez sekwestrację żelaza. Postępy Hig Med Dosw. 2010;64:604-616.

[6] Ronayne de Ferrer PA, Baroni A, Sambucetti ME, Lopez NE, Ceriani Cernades JM. Lactoferrin levels in term and preterm milk. J Am Coll Nutr. 2000;19:370-373.

[7]Chen K, Lan Z, Hua L, Ying Z, Humina X, Jia Shang, Weizheng T, Ping Y, Lingying C, Meng M. Iron metabolism in infants: influence of bovine lactoferrin from iron-fortified formula. Nutrition. 2015;31:304-309.