Badania krwi przed ciążą – na co zwrócić uwagę?
Jeżeli już teraz masz nawyk wykonywania regularnie badań kontrolnych, takich jak morfologia, to świetny znak. Prawdopodobnie wiesz dobrze, czy wszystko jest w normie, a niepokojące wyniki konsultujesz z lekarzem. W takim razie przy przygotowaniu do ciąży będziesz musiała wykonać jeszcze tylko kilka drobnych, dodatkowych badań. Jeżeli jednak nie badasz się zbyt często i wzdrygasz się na myśl o igłach – również czytaj śmiało! Badania krwi przed ciążą to ważny element przygotowania do niej.
Morfologia – najbardziej podstawowe badanie
Zacznijmy od najbardziej podstawowego badania, jakim jest morfologia z rozmazem. To proste badanie, które pozwala dość szybko sprawdzić, czy w funkcjonowaniu organizmu nie zachodzą żadne nieprawidłowości. W jaki sposób interpretować najpowszechniejsze odchyły od norm przy odbieraniu wyników morfologii?
Czerwone krwinki
Pierwszym przykładem są nieprawidłowe ilości czerwonych krwinek (erytrocytów – RBC) oraz hemoglobiny (HGB) i hematokrytu (HCT). Zbyt niskie, wybiegające poza normę wyniki mogą świadczyć między innymi o anemii – niedokrwistości. Jej przyczyną mogą być na przykład niedobory B12, kwasu foliowego lub żelaza.
Białe krwinki
Lekko podwyższona ilość białych krwinek – nazywanych leukocytami, a na morfologii widniejące pod nazwą WBC – świadczy najczęściej o stanie zapalnym, mającym miejsce gdzieś w naszym organizmie. Czasem też ich ilość nieznacznie wzrasta pod wpływem długotrwałego stresu lub wysiłku fizycznego, a nawet… opalania. Na ogół nie powinno to nas bardzo niepokoić. Pamiętaj jednak, że każde podwyższone wyniki trzeba skonsultować z lekarzem.
Większość odstępstw od norm podanych na wynikach badań warto skonsultować z lekarzem rodzinnym, ponieważ wymienione przeze mnie przykłady to tylko niewielka część szerokiego wachlarza chorób, jakie wykazać może prosta morfologia. Pamiętaj, że regularnie robione badania krwi powinny być równie oczywiste, jak badania stomatologiczne czy ginekologiczne – co roku, a nie tylko w okresie starania się o dziecko!
Inne badania krwi przed ciążą
Przejdźmy dalej, do nieco mniej popularnego badania, jakim jest wykonanie z krwi badania lipodogramu. To przydatny i skuteczny sposób na sprawdzenie poziomów cholesterolu całkowitego, HDL (high density lipoprotein, nazywanego popularnie „dobrym cholesterolem”), LDL (low density lipoprotein, czyli tak zwanego „złego cholesterolu”) oraz TG – trójglicerydów.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że cholesterol nie jest związany jedynie z naszą dietą i stylem życia. Powszechnie łączymy go z chorobami serca czy miażdżycą, jednak podwyższone jego poziomy mogą być objawami innych, niepokojących procesów zachodzących w ciele. Częstym zjawiskiem jest to, że podczas długotrwałego stanu zapalnego, z jakim zmaga się organizm, poziom cholesterolu jest również wyższy niż wskazuje na to norma. Jest on swoistą odpowiedzią organizmu i reakcją ochronną – dlatego pamiętaj o tym, by koniecznie wykonać lipidogram wraz z innymi badaniami z krwi.
Za wysoki cholesterol
Co zrobić, jeżeli poziom cholesterolu okazał się zbyt wysoki? Przede wszystkim, nie panikuj. Nie musisz natychmiast restrykcyjnie pozbywać się ze swojej diety takich produktów, jak tłuszcze i jajka, tak często zakazywane przy diecie obniżającej cholesterol. Nie idź też od razu o lekarza z prośbą o przypisanie leków!
Pierwszym i najważniejszym krokiem w takiej sytuacji powinno być zastanowienie się nad tym, jak duży udział w Twojej codziennej diecie ma cukier. Postaraj się ograniczyć do minimum spożycie słodkich przekąsek i słodyczy, a także wysoko przetworzonej żywności. Pamiętaj, że przykładowo – reklamowana jako prozdrowotny produkt margaryna nie powinna być elementem diety przyszłej mamy. Postaw na większą ilość ruchu w codziennym życiu – więcej spacerów, wybieraj schody zamiast windy, pomyśl też o zapisaniu się na basen, taniec czy fitness.
Za niski cholesterol
Co z kolei w przypadku, gdy cholesterol okazuje się zbyt niski? Wbrew pozorom, to również niepokojący objaw i wymaga podjęcia kroków. Najczęściej zbyt niski poziom cholesterolu występuje u osób, u których dawki leków są nieprawidłowo dobrane. Pamiętaj, że zdrowa dieta i tryb życia na ogół pozwala na utrzymanie odpowiedniego poziomu cholesterolu. Jest to szczególnie istotne dla osób, które planują w najbliższym czasie ciążę. Cholesterol jest niezbędny do powstawania hormonów płciowych – estrogenu, progesteronu i testosteronu – a nieprawidłowości w ich ilości skutkują zaburzeniami cyklów miesiączkowych, obniżeniem libido, a u mężczyzn – problemami z erekcją.
Inne badania krwi przed ciążą, jakie warto wykonać podczas przygotowań, to między innymi zbadanie poziomu glukozy oraz insuliny na czczo, badanie kwasu moczowego i kreatyniny, próby wątrobowe lub badanie amylazy. Szczegółowy wykaz badań, które polecam wykonać moim pacjentkom, wraz z pomocnymi wskazówkami dotyczącymi interpretacji ich wyników znajdziesz też w mojej książce. Sprawdź też koniecznie wpis, w którym opowiadam o innym, ważnym badaniu dla przyszłej mamy – badaniu flory bakteryjnej.
